Gỏi lá – ẩm thực rừng núi đậm đà hương vị Tây Nguyên 

ẩm thực rừng núi

Người ta hay truyền tai nhau rằng nếu đến với Kon Tum – Tây Nguyên mà chưa ăn thử gỏi lá thì giống như chưa đến với Kon Tum vậy. Sử dụng hơn 30 loại rau trên một mâm, gỏi lá chắc chắn là một món đặc sản ẩm thực rừng núi mà bạn không nên bỏ qua khi tới với Kon Tum. Vậy món ăn này có gì đặc biệt, hãy cùng bún khô Phương Anh khám phá qua bài viết sau nhé! 

Mục Lục

Món gỏi mang hơi hướng khác biệt của ẩm thực rừng núi

Tây Nguyên đại ngàn luôn khiến con người ta say đắm nó bởi cái nắng, cái gió của vùng đất bazan rộng lớn này. Không những mang trong mình những ngọn thác hùng vĩ, con đường đất đỏ rộng lớn, đồn điền cao su bạt ngàn, đa dạng văn hóa của các dân tộc, hay những nương rẫy cà phê trông xa tít tắp.. mà còn bởi nơi đây có một nền ẩm thực rừng núi đa dạng, độc đáo mang một hương vị rất riêng. 

Gỏi ở Việt Nam có thể có nhiều biến thể khác nhau. Có thể ăn trực tiếp trên dĩa như những món gỏi trộn sẵn (gỏi bò khô, gỏi tai heo, gỏi gà,…) hoặc ăn theo hình thức cuốn rồi chấm cùng với nước chấm. Các món có thể cuốn bao gồm thịt, cá, rau ăn kèm và chấm kèm các loại nước chất khác nhau. Hương vị đặc trưng của các món gỏi thường mát, có vị chua ngọt, giòn giòn vị cay cay kích thích. Với sự đa dạng của các loại rau thì với mỗi món gỏi sẽ có các loại rau tương ứng đặc trưng. Và gỏi lá Kon Tum đặc biệt chính là ở chỗ, nó sử dụng ít nhất 30 loại rau và nhiều nhất là 70 loại rau khác nhau để ăn kèm.

Đặc trưng của món gỏi lá

Gỏi lá vinh dự được là một trong 10 món ăn Việt Nam đạt giá trị tinh hoa ẩm thực của châu Á. Sở dĩ gọi tên của món gỏi này là “gỏi lá” vì thật sự lá chính là nhân vật chính trong món ăn này. Các loại tôm, thịt lại là yếu tố để ăn kèm theo. Bạn sẽ bị choáng ngợp khi gọi món gỏi lá thì mặt bàn sẽ được phủ kín bởi một khay lá xanh mướt mắt.

Gỏi lá là món ăn có thể ăn quanh năm tuy nhiên vẫn có một chúc khác biệt giữa mùa mưa và khô, vì các loại lá tự nhiên phụ thuộc vào thời tiết và khí hậu. Có khoảng 30-40 loại lá rừng vào mùa khô. Và có tới 60-70 loại vào mùa mưa vì mùa này cây cối trong rừng xum xuê hơn.

3 dạng lá trong món gỏi “ẩm thực rừng núi”

ẩm thực rừng nũi
Một dĩa gỏi lá đầy ắp bởi rau
  • Loại lá đơn giản và dễ tìm: rau cải, bạc hà, tía tô, kinh giới, đinh lăng, lá mơ, lá sung, rau má, rau húng, diếp cá,…
  • Loại lá tuy gần gũi nhưng hơi lạ nếu bày trên mâm cơm người Việt: lá xoài, lá ổi, ngũ gia bì, chùm ruột,…
  • Các loại lá rừng của rừng núi Tây Nguyên mà người nông dân cần phải dậy vào rừng rất sớm để có thể thu gom: lá mật gấu, lá bứa, từ đại bi, me rừng, xầm xương, chòi mòi… cùng nhiều loại lá mà chỉ có “người trong cuộc mới hiểu người trong kẹt”. Công việc này rất nguy hiểm vì phải băng rừng và len lỏi sâu trong rừng ẩn nhiều sự nguy hiểm. Và người hái phải biểt phân biệt các loại cây và gây ngộ độc nếu muôn ăn.

Các món ăn phụ cũng công phu không kém

gỏi lá kon tum
gỏi lá kon tum
Thịt và tôm là món ăn kèm khi ăn gỏi lá
  • Nguyên liệu chính tưởng chừng đã rất vả nhất nhưng việc chuẩn bị món ăn phụ cũng rất vất vả vì có rất nhiều món ăn phụ khác nhau. Thịt ba chỉ phải đều cà thịt nạc và mỡ, thái lát mỏng. Tôm đất thì phảm rang vàng, cắt đầu một các cẩn thận. Bì heo sẽ được thái sợi mỏng trộn kèm với thính và gia vị. Đặc biệt cần phải có muối hạt và tiêu đen, ớt xanh để kích thích vị giác
  • Và đặc biệt giữa toàn bộ lá rừng, tôm, thịt,.. thì sẽ đến bát nước chấm màu vàng, có độ sệt. Nước chấm này đã được trải qua các công đoạn như ủ men với tôm khô, thịt ba chỉ sau đó xay nhuyên. Tiếp theo thì bỏ hành lên chảo nóng phi khô, thêm mẻ, sa tế, gia vị và đảo đều

Cách ăn gỏi lá cũng mang đặc trưng của “ẩm thực rừng núi”

ẩm thực rừng núi
Một cuốn gỏi lá đúng chuẩn

Vì không sử dụng bánh tráng như những chiếc gỏi cuốn bình thường. Bạn cần phải theo một trình tự để có thể một chiếc gỏi thành công, việc này cũng khá là “phức tạp” đó. 3 bước được thực hiện như sau:

  • Chọn một chiếc là to nhất như lá cải, lá mơ, cuốn thành một cái phễu, sau đó thêm các loại lá khác nhỏ hơn vào.
  • Tiếp đến bỏ một vài lát thịt luộc, tôm rang, bì heo, thêm muối, tiêu,ớt  cho đủ vị
  • Cuối cùng chan một muỗng nhỏ nước mắm màu vàng nghệ và thưởng thức thôi!

 

Lời kết

Vì vị nước chấm chua chua, chát chát, cay cay, nồng nồng mà người ăn sẽ muốn ăn mãi không ngừng.Vì sự đa dạng của các loại lá và đau họng nên món ăn này đã trở thành  đặc sản nổi tiếng ở núi rừng Tây Nguyên. Nếu có dịp thì bạn hãy ăn thử món ăn gỏi cuốn với các loại lá khác nhau này cho biết nhé.

Xem ngay địa chỉ gỏi lá ngon nhất Kon Tum tại đây nhé!

Xem các bài viết về ẩm thực của bún khô Phương Anh ngay tại đây. 


Bún phở khô Phương Anh mong đây là bài viết hữu ích cho bạn! 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *